Της Garth Whitty


Το μέγεθος και η αρχή της ύπαρξης του χημικού οπλoστασίου της Συρίας είναι αδιευκρίνιστα, ωστόσο είναι λογικό να υποθέσουμε ομοιότητες με το ιρακινό πρόγραμμα. Αυτό υποδηλώνει την προώθηση του προγράμματος των χημικών όπλων από την κυβέρνηση της Συρίας Μπάαθ ως «πυρηνική βόμβα του φτωχού» στη δεκαετία του 1970 με την εξασφάλιση πρώτων υλών, εξοπλισμού και εμπειριών από τη Σοβιετική Ένωση και τον «ελεύθερο κόσμο».

Οι πληροφορίες για το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας , αναφέρουν ότι είναι δυνατό να περιλαμβάνει εκείνα τα στοιχεία που προσβάλλουν το νευρικό σύστημα, όπως sarin , VX και tabun, η θνησιμότητα των οποίων θα έχει μειωθεί αν ήταν αποθηκευμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης πιθανόν να υπάρχουν υψηλού βαθμού στοιχείων (κινδύνου) σε κυψέλες μουστάρδας με συνολικό όγκο 1000 τόνων. Χημικά όπλα συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που είναι διπλής χρήσης, καθώς και αυτών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς μη "οπλοποίησης", προσθέτουν στο μέγεθος του υλικού. Οι μεταφορείς για τα οπλοποιημένα χημικά στοιχεία πιθανό να είναι κυρίως πύραυλοι 122χιλ και βλήματα πυροβολικού 155 χιλιοστών, καθώς και μικρός αριθμός πυραύλων Scud.

Επιπλέον, οι εξεζητημένοι κανονισμοί και απαιτήσεις για την υγεία και την ασφάλεια που αναπτύσσονται εντός του OPCW ( Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων) και εξωτερικά, που καθιερώθηκαν την εποχή της καταστροφής του Ιρακινού προγράμματος είναι πιθανό να έχουν διαμορφώσει λειτουργική παράδοση.

Η ελεύθερη κυκλοφορία που απολάμβαναν οι επιθεωρητές και εμπειρογνώμονες των Ειδικών Επιτροπών του ΟΗΕ για το Ιράκ (Unicom και UNMOVIC) δεν φαίνεται ότι θα επαναληφθεί, και δεν είναι σαφές τι μοχλούς το τρέχον καθεστώς επιθεώρησης έχει στη διάθεση του. Στο Ιράκ η απειλή για στρατιωτικό κτύπημα εάν δεν υπάρξει συμμόρφωση του ιρακινού καθεστώτος με τις απαιτήσεις των εμπειρογνωμόνων ήταν ο απόλυτος εξαναγκασμός, αλλά αυτό προφανώς δεν είναι η εντολή όσον αφορά τη Συρία.

Αν και έχουν γίνει ανοίγματα διαπραγμάτευσης της ειρήνης στη Συρία, ωστόσο είναι απίθανο ότι θα έχει επιτευχθεί ειρήνη εντός των συμφωνημένων χρονικών πλαισίων καταστροφής των χημικών όπλων για να μπορέσουν να εργαστούν οι εμπειρογνώμονες. Στην πραγματικότητα, μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης της Συρίας και των ακραίων στοιχείων του συνασπισμού της αντιπολίτευσης φαίνεται απίθανη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Απαιτείται ωστόσο η ασφάλεια των τοποθεσιών που βρίσκονται τα χημικά όπλα ή της μεταφοράς και συγκέντρωσης τους σε ένα χώρο υπό συνθήκες μάχης.


Υλικοτεχνική πρόκληση

Για να επιτευχθεί αυτό θα απαιτητό η δέσμευση σημαντικής στρατιωτικής δύναμης, η πλήρης συνεργασία της συριακής κυβέρνησης , αποκαλύπτοντας όλες τις τοποθεσίες ύπαρξης υλικού . Αυτά προβάλουν ως σημαντικές υλικοτεχνικές προκλήσεις. Όμως η διασταύρωση των στοιχείων για το υλικό που η συριακή κυβέρνηση έχει ανακοίνωση ,με αυτό που άλλες χώρες πιστεύουν ότι κατέχει η Συρία ,θα είναι περίπλοκη και χρονοβόρα υπόθεση. Επίσης η επιτυχία της αποστολή θα πληγεί εάν υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των δύο, ή αν η Σύριοι κατέστρεψαν όπλα με δική τους πρωτοβουλία, παραδίδοντας τα σε συμπαθείς προς αυτούς χώρες ή ομάδες όπως η Χεζμπολάχ, όπως έχει προταθεί.

Είναι πιθανό, εάν μια στρατιωτική δύναμη συσταθεί για την φρούρηση των χημικών όπλων, τα έθνη δεν θα περιμένουν στην ουρά να συμβάλουν σε αυτή ενώ εκείνοι που ήδη έχουν κάπως συνδράμει θα μπλοκαριστούν από τους συνυπογράφοντες για πολιτικούς λόγους.

Σε περίπτωση που ξεπεραστούν αυτές οι προκλήσεις, τα χημικά όπλα θα πρέπει να καταστρέφονται επί τόπου σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης, σε μια κεντρική τοποθεσία στην οποία όλα τα χημικά όπλα θα είχαν μεταφερθεί έξω από τη Συρία. Η τελευταία επιλογή, ενώ δυνητικά ο γρηγορότερος τρόπος για να αποκλειστεί περαιτέρω χρήση χημικών όπλων, θα ήταν επίσης και ο πιο περίπλοκος αρχίζοντας με τον εντοπισμό χώρας που να είναι αποδεχτή από τα αντιμαχόμενα μέρη και διαθέσιμη να παραλάβει όπλα μαζικής καταστροφής. Το 1992 πήρε έξι μήνες για να σχεδιαστεί , να οικοδομηθεί και εξουσιοδοτηθεί φούρνος καταστροφής χημικών όπλων και εξοπλισμού καυστικής υδρόλυσης. Και ενώ υπάρχουν τώρα διαθέσιμες φορητές μονάδες καταστροφής χημικών όπλων που είναι διαθέσιμες, είναι πιθανό ότι θα υπάρξει μια σημαντική καθυστέρηση από την ψήφιση του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της έναρξης της καταστροφής.

Τα τεχνικά στοιχεία της διαδικασίας καταστροφής είναι μια σειρά από ευθεία βήματα προς τα εμπρός που απαιτούν την τοποθεσία, στην εξασφάλιση, ταυτοποίηση και λογιστική στήριξη, καθιστώντας τα ασφαλή στη μεταφορά, αποσυναρμολόγηση και τελική διάθεση. Όλα αυτά, προφυλάσσοντας το προσωπικό του κλάδου, τον τοπικό πληθυσμό και το ευρύτερο περιβάλλον.

Οι προκλήσεις της διπλωματίας όσο και ασφάλειας είναι πολύ μεγαλύτερες και αναμφισβήτητα θα υπάρχει απόφραξη, συσκότιση, δυσκολία στην εξασφάλιση του αναγκαίου προσωπικού καθώς και η έλλειψη συναίνεσης. Επιπλέον, αν και όλοι επιθυμούν το αντίθετο, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα ότι αυτή μπορεί να αποδειχθεί μια «αποστολή αδύνατη» και στη συνέχεια να κλώθει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ,να ασχοληθεί με τη δυνατότητα υιοθέτησης αεροπορικών επιδρομών, που θα οδηγούσαν σε παράπλευρες ζημιές, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης χημικών ουσιών στην ατμόσφαιρα με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, φίλων ή αντιπάλων της συριακής κυβέρνησης.

Είναι, επίσης εύλογο να αναμένει κανείς ότι σε μια χώρα που γνώρισε την κατάληψη εγκαταστάσεων της κυβέρνησης από αντιπάλους της και όπου μέλη από τις κυβερνητικές δυνάμεις αλλάζουν στρατόπεδο υπέρ των αντιπολιτευομένων ομάδων (όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση της Συρίας), ότι η αντιπολίτευση πράγματι τώρα να κατέχει χημικά όπλα και αυτό υπερβαίνει της δυνατότητες των ομάδων ελέγχου και καταστροφής για να επιληφθούν του προβλήματος. Στο μεταξύ η Ισλαμική Τζιχάντ και η Χριστιανική φονταμενταλιστές προετοιμάζονται για μεγάλο πόλεμο, ο οποίος σύμφωνα με τις αντίστοιχες πληροφορίες επικεντρώνεται γύρω από τη Δαμασκό.

(Ελεύθερη μετάφραση από τα αγγλικά)



12.10.2013