ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
ΕΛΛΑΔΑΣ – ΤΟΥΡΚΙΑΣ 2022
Ανάλυση Δρ Άριστος Αριστοτέλους
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η παρούσα Έκθεση «Το Ισοζύγιο Δυνάμεων Ελλάδας – Τουρκίας 2022» καταγράφει, αναλύει, αξιολογεί και συγκρίνει τις στρατιωτικές δυνάμεις της Ελλάδας και της Τουρκίας, καθώς και τις ικανότητές τους, επισημαίνοντας τις σημαντικότερες διαφοροποιήσεις στα δύο στρατόπεδα το χρόνο αυτό ή και σε σχέση με προηγούμενα χρόνια.
Τα Βασικά Συμπεράσματα και Διαπιστώσεις, όπως προκύπτουν από τη μελέτη, καταγράφονται και παρουσιάζονται από τον Επικεφαλής του Κυπριακού Κέντρου Στρατηγικών Μελετών (ΚΚΣΜ) Δρ Άριστο Αριστοτέλους, ειδικό σε θέματα άμυνας και στρατηγικής. Αναλύονται και συγκρίνονται τα δεδομένα στο ελληνικό και τουρκικό στρατόπεδο, οργανωμένα σε ενότητες - Στρατό, Ναυτικό, Αεροπορία – περιλαμβανομένης και της οικονομικής διάστασης του τομέα της άμυνας. Υπό μορφή πινάκων παρατίθενται επίσης τα στρατιωτικά στοιχεία και αριθμητικά δεδομένα στην κάθε πλευρά, συνοδευόμενα από αγγλική ορολογία, καθώς και σχόλια και ποιοτικές επισημάνσεις όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Τα βασικότερα συμπεράσματα και διαπιστώσεις της μελέτης συνοψίζονται ως ακολούθως
Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σήμερα για πρώτη στον υψηλότερο βαθμό ικανοτήτων τους και έχει στενέψει αρκετά η διαφορά στρατιωτικών δυνάμεων με την Τουρκία. Αντίθετα ορισμένοι τομείς, όπως η Αεροπορία κυρίως, και το Ναυτικό, πλησιάζουν τα όρια ανατροπής του συσχετισμού στρατιωτικής ισχύος υπέρ της Ελλάδας, με την προϋπόθεση ότι η υφιστάμενη τάση ενίσχυσης των ελληνικών δυνάμεων παραμένει σταθερή ή και θα επιταθεί, ενώ το τουρκικό εξοπλιστικό πρόγραμμα παραπαίει ένεκα προβλημάτων με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Η διελκυστίνδα για υπεροχή στη θάλασσα - όπου η Ελλάδα, σε σημαντικούς τομείς, σχεδόν ισοφαρίζει αριθμητικά ή πλεονεκτεί ποιοτικά έναντι της Τουρκίας – είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στη στήριξη εθνικών στόχων. Η διελκυστίνδα αυτή εκφράζεται με εκατέρωθεν ενισχύσεις και προγράμματα εξωραϊσμού και αναβάθμισης των ναυτικών τους μέσων.
Από πλευράς Τουρκίας, η έμφαση είναι στην απόκτηση νέων σύγχρονων υποβρυχίων και δύο ελαφρά αμφίβια επιθετικά πλοία με πτητικά μέσα στην προσπάθεια εμπέδωσης της «Γαλάζιας Πατρίδας». Από πλευράς Ελλάδας, εκτός από τον εξωραϊσμό υποβρυχίων, ο προγραμματισμός είναι για φρεγάτες προηγμένης τεχνολογίας, καθώς και άλλες ενισχύσεις που μαζί με την Πολεμική Αεροπορία εγγυώνται την εθνική ασφάλεια και .κυριαρχία.
Οι διαπιστώσεις αυτές δεν είναι χωρίς αιματηρές θυσίες για την Ελλάδα. Για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, η χώρα, παρά τα μεγάλα οικονομικά της προβλήματα και την πίεση των τελευταίων χρόνων ένεκα πανδημίας, διέθεσε το 2021 για την άμυνα της $7.7 δις ή το 3,65 % του ΑΕΠ της. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη όπου ο μέσος όρος δαπανών για την άμυνα επί του ΑΕΠ είναι της τάξης του 1,48%. Είναι επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό των δυο τελευταίων δεκαετιών που διατέθηκε στον ευρωπαϊκό χώρο για το σκοπό αυτό, αλλά και σχεδόν το τριπλάσιο από το 1,25% που διαθέτει η Τουρκία.
Επισημαίνεται ωστόσο ότι η συνεχιζόμενη φθίνουσα τάση και γήρανση του πληθυσμού της Ελλάδας ( 11 εκ. το 2010, 10 εκ. το 2022 και 8.5 εκ. το 2060) προβάλλει ως σοβαρός κίνδυνος για την οικονομία και τις μελλοντικές αμυντικές ικανότητες της χώρας. Αντίθετα σταθερή παραμένει για αρκετά ακόμη χρόνια η αύξηση του πληθυσμού στην Τουρκία ( 73.1εκ. το 2010, 85.3 εκ. το 2022 και 96 εκ. το 2060).
Επί του παρόντος όμως και παρά τη σχετική διαφορά μεγεθών, ο συσχετισμός δυνάμεων στο στρατιωτικό τομέα, λαμβανομένων υπόψη των διαθέσιμων μέσων στην κάθε πλευρά, δεν επιτρέπει πρόβλεψη του πιθανού αποτελέσματος μιας περιορισμένης ή ευρείας κλίμακας πολεμικής αναμέτρησης μεταξύ τους. Το ασφαλέστερο ίσως συμπέρασμα είναι ότι θα είναι αρκετά καταστρεπτικό και για τους δύο με απροσδιόριστης έκτασης γεωπολιτικές επιδράσεις.
Σημειώνεται ότι πρωτεύοντα ρόλο σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο θερμής αντιπαράθεσης έχουν οι δυνάμεις πρώτης γραμμής (τα λεγόμενα «teeth»), όπως σκιαγραφούνται στη μελέτη αυτή. Ωστόσο καθοριστικής σημασίας στην έκβαση του αποτελέσματος έχει και ο βαθμός αποτελεσματικότητας και λειτουργικότητας του εκατέρωθεν πολιτικοστρατιωτικού οικοδομήματος που υποστηρίζει τις δυνάμεις αυτές και που συνίσταται από στοιχεία όπως: Εθνική ομοψυχία, ηθικό, επάρκεια στρατιωτικού δόγματος, επικοινωνιών, συστήματος πληροφοριών, επιπέδου εκπαίδευσης, τεχνολογίας και προγραμματισμού, η έγκαιρη και αποτελεσματική κινητοποίηση των ενόπλων δυνάμεων, των εφεδρειών, του κοινού και άλλων συναφών υπηρεσιών και βέβαια η αποδοτική λογισμική υποστήριξη, καθώς και ο άρτιος συντονισμό των διαφόρων κέντρων λήψης αποφάσεων, διοίκησης και ελέγχου.
Καθόσον αφορά τα αριθμητικά στοιχεία για το 2022 οι σημαντικότερες διαπιστώσεις της μελέτης είναι οι εξής:
Στις χερσαίες δυνάμεις (Στρατό), τόσο στο ανθρώπινο στρατιωτικό δυναμικό όσο και στα κύρια άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα και άλλα μέσα, υπάρχει τουρκική αριθμητική υπεροχή. Παραμένει ωστόσο αισθητά μειωμένη σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια και κατ’ επέκταση η διαφορά σε αναλογίες δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών σε διάφορες κατηγορίες οπλικών μέσων είναι θετικότερη από προηγουμένως για την Ελλάδα.
Στο Ναυτικό η σύγκριση δυνάμεων με την Τουρκία παραμένει αρκετά θετική για την ελληνική άμυνα, ιδιαίτερα όσον αφορά τα βαριά θαλάσσια μέσα όπως υποβρύχια (11 ελληνικά, 12 τουρκικά) και φρεγάτες (13 ελληνικές, 16 τουρκικές) με ισχυρές ικανότητες αντιμετώπισης οποιασδήποτε τουρκικής πρόκλησης στο Αιγαίο. Τα υπόλοιπα πολεμικά σκάφη αν και αριθμητικά λιγότερα από ό,τι της Τουρκίας, ωστόσο αποτελούν αξιόλογη δύναμη για το Ελληνικό Ναυτικό που η άλλη πλευρά δεν μπορεί να αγνοήσει, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι σε αντίθεση με την Ελλάδα, έχει απειλές από διάφορες κατευθύνσεις να αντιμετωπίσει.
Στην Πολεμική Αεροπορία, η Ελλάδα με 236 μαχητικά αεροσκάφη διατηρεί μια αναλογία δυνάμεων 1,3 τουρκικά μαχητικά για κάθε ελληνικό η οποία θα βελτιωθεί περαιτέρω με την προμήθεια επιπλέον 18 των γαλλικών Rafale και προφανώς με ικανοποιητικό αριθμό υπερσύγχρονων αμερικανικών μαχητικών F-35. Η Πολεμική Αεροπορία αποτελεί πολύ ισχυρό, αξιόπιστο και αποφασιστικό στοιχείο υπεράσπισης της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας.
Το ίδιο ισχύει και γα την Τουρκία, αλλά η διαγραφή της από το πρόγραμμα F-35 από τις ΗΠΑ - ένεκα της αγοράς των S-400 από τη Ρωσία - και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει στο Αμερικανικό Κογκρέσο όσον αφορά την αναβάθμιση ή αγορά μαχητικών F-16, λόγω «αντισυμμαχικής» συμπεριφοράς, την καθηλώνουν έναντι της Ελλάδας. Καθίσταται έτσι ορατή όχι απλά η σμίκρυνση της αριθμητικής διαφοράς με την Ελλάδα στον τομέα αυτό αλλά και η πιθανότητα ανατροπής σε βάρος της, για πρώτη φορά, του συσχετισμού αεροπορικής ισχύος.
Η ΑΝΑΛΥΣΗ - ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Ο πληθυσμόςτης Ελλάδας ανέρχεται στα 10.034.763 και στην Τουρκία στα 85.341.241.
Το εν ενεργεία στρατιωτικό ανθρώπινο δυναμικό:
Το εν ενεργεία ανθρώπινο στρατιωτικό δυναμικό στην ελληνική πλευρά ανέρχεται στις 143.300 και στην τουρκική στις 355.200. Η Τουρκία διαθέτει το μεγαλύτερο αριθμό στρατιωτών στο χώρο του ΝΑΤΟ (εκτός ΗΠΑ) και γενικά στην Ευρώπης. Ακολουθούν η Γαλλία με 203.000 στρατιώτες, η Γερμανία με 183.000, η Ιταλία με 162.000,το Ηνωμένο Βασίλειο με 153.000 και μετά η Ελλάδα.
Με βάση τους αριθμούς αυτούς αναλογούν σήμερα 2,4 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε Έλληνα σε σύγκριση με 3,5:1 το 2014. Το στρατιωτικό ανθρώπινο δυναμικό είναι μειωμένο στην Τουρκία ένεκα μείωσης της θητείας και του προβλήματος της φυγοστρατίας. Σε επίπεδο στελεχών, οι εκκαθαρίσεις «αντιφρονούντων» από το καθεστώς Ερντογάν συνεχίζουν από το 2016 μέχρι και σήμερα.
ΣΤΡΑΤΟΣ (ΧΕΡΣΑΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ)
Το Ανθρώπινο Δυναμικό: Στην Ελλάδα ανέρχεται στις 93.500 και στην Τουρκία στις 260.200 και είναι περίπου στα ίδια αριθμητικά επίπεδα όπως το 2021. Οι αναλογίες δυνάμεων είναι 2,7 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε 1 Έλληνα.
Το 52% των υπηρετούντων στον Ελληνικό Στρατό είναι επαγγελματίες, ενώ στην Τουρκία το ποσοστό των επαγγελματιών είναι 23% . Το υπόλοιπο 77% είναι κληρωτοί που υπηρετούν δωδεκάμηνη ή οκτάμηνη κ.λπ. θητεία αναλόγως κατηγορίας.
Άρματα Μάχης: Η Ελλάδα διαθέτει 1.228 άρματα μάχης και η Τουρκία 2.378. Παρά τις εκατέρωθεν μειώσεις ωστόσο διατηρείται σχεδόν αναλλοίωτος ο συσχετισμό δυνάμεων αφού το 2022 όπως και το 2021 και το 2014 για κάθε 1 ελληνικό άρμα αναλογούν 1,9 τουρκικά.
Τα άρματα μάχης και στις δύο πλευρές είναι γερμανικής και αμερικανικής προέλευσης, με αυξημένες απαιτήσεις συντήρηση ή αντικατάσταση.
Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού: Η Ελλάδα διαθέτει 2.130 ΤΟΜΠ, όπως και το 2021 αλλά κατά 437 λιγότερα από ό,τι το 2020. Χωρίς καμία αριθμητική αλλαγή. Η Τουρκία συνεχίζει να έχει για τα αντίστοιχα χρόνια 3.632 ΤΟΜΑ.
Η αναλογία δυνάμεων σε ΤΟΜΑ είναι 1,7 τουρκικά για κάθε 1 ελληνικό.
Σημαντική είναι η κατοχή τροχοφόρων θωρακισμένων οχημάτων (PPV και AUVCobra) στην Τουρκία όπου έφθασαν τα 2830 σε σχέση με 1.582 το 2020.
Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης: Στην ελληνική πλευρά καταγράφονται 169 ΤΟΜ, όπως και το 2021, από 242 που ήταν το 2020, ενώ παραμένουν περίπου στα ίδια αριθμητικά επίπεδα (645)στην τουρκική πλευρά.
Αναγνωριστικά θωρακισμένα Οχήματα: Στον τομέα αυτό παραμένουναναλλοίωτοι οι αριθμοί και όπως και το 2021 η Ελλάδα διαθέτει 242 ΑΤΟ και η Τουρκία 250.
Πυροβολικό: Στα ίδια επίπεδα ισχύος όπως και το 2021 παραμένουν τα διαθέσιμα μέσα στον τομέα αυτό τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία. Στο ελληνικό στρατόπεδο τα πυροβόλα διαφόρου τύπου ανέρχονται σε 3.518 (όλμους, πολυεκτοξευτήρες πυραύλων, ρυμουλκούμενα πυροβόλα και άλλα) και στην τουρκική πλευρά σε 7.833.
Αντιαρματικά (αυτοκινούμενα και φορητά): Η Ελλάδα διαθέτει 1.138 όπως περίπου τον προηγούμενο χρόνο, ενώ η Τουρκία έχει 1.414, δηλαδή 37 περισσότερα από πέρσι.
Συστήματα εκτόξευσης άνευ οπισθοδρομήσεως: Ελλάδα 3927, Τουρκία 3819.
Αεροσκάφη Στρατού: Αμετάβλητη είναι οι αριθμοί στον τομέα αυτό. Η Ελλάδα διαθέτει συνολικά 18 Μεταγωγικά και η Τουρκία 8 συν 49 εκπαιδευτικά.
Ελικόπτερα στρατού: Η Ελλάδα διαθέτει 60 επιθετικά και 139 μεταφορικά ελικόπτερα, ενώ η Τουρκία 94 επιθετικά, 28 πολλαπλών αποστολών και 227 μεταφορικά.
Μη Επανδρωμένα Οχήματα (UAV): Η Ελλάδα έχει ενταγμένα στις δυνάμεις Στρατού 8 αναγνωριστικά παλιού τύπου UAVSAGEMSperwer, ενώ η Τουρκία πέραν των 133 UAV διαφόρων αποστολών συλλογής πληροφοριών (33 είναι τουρκικής κατασκευής οπλισμένα για προσβολή στόχων).
Αντιαεροπορική Άμυνα: Η ελληνική πλευρά διαθέτει 1.341 αντιαεροπορικά Εδάφους – Εδάφους και TOWED και η Τουρκία 1.540 συν οι δύο συστοιχίες των S-400 εγκατεστημένες σε βάση κοντά στην Άγκυρα.
ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ
Στο Πολεμικό Ναυτικό, το ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα ανέρχεται στις 16.400 (αυξημένο κατά 400 άτομα από το 2021) και την Τουρκία 45.000.
Αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός ότι το 86% του συνόλου του προσωπικού στο Ναυτικό της Ελλάδας είναι επαγγελματίες ενώ στην Τουρκία είναι μόνο το 29%, γεγονός που δυνατό να αντανακλάται και στην αποτελεσματικότητα τους.
Στόλος
Υποβρύχια: Στην Ελλάδα τα υποβρύχια αριθμού σε 11 και στην Τουρκία 12. Τα υποβρύχια και στις δύο χώρες είναι γερμανικής προέλευσης, κυρίως παλαιού τύπου. Εντός του τρέχοντος έτους αναμένεται η καθέλκυση των αναβαθμισθέντων υποβρυχίων Τύπου 214 από Ελλάδας και η απόκτηση ενός επιπλέον υπερσύγχρονου Τύπος-214 AIP ( PiriReice ) από την Τουρκία, από πέντε που βρίσκονται υπό παραγγελία.
Φρεγάτες: Η Ελλάδα διαθέτει 13 φρεγάτες ( NLDKortenaer και GERMEKO 200) και η Τουρκία 16 (GERMEKO-200 & TN και USPerryClass).
Περιπολικά, Αποβατικά, Πλοία Υποστήριξης και άλλα μέσα: Η Ελλάδα διαθέτει 37 περιπολικά και 20 αποβατικά (5 πλοία), καθώς και 28 σκάφη υποστήριξης διαφόρων τύπων. Αντίστοιχα η Τουρκία διαθέτει 10 κορβέτες, 35 περιπολικά και 35 αποβατικά (5 πλοία), καθώς και 35 σκάφη υποστήριξης διαφόρων τύπων.
Ναυτική Αεροπορία: Η Ελλάδα διαθέτει 5 αεροσκάφη τύπου P-COrion κατά υποβρυχίων (4 υπό εκμοντερνισμό) και η Τουρκία 17 από τα οποία τα 10 είναι περιπολικά (αστυνόμευσης) και τα 7 ελαφρά μεταφορικά. Επίσης η Ελλάδα διαθέτει 20 ελικόπτερα (18 ανθυποβρυχιακά και 2 πολλαπλής χρήσης) και η Τουρκία 29 επιθετικά.
Μη Επανδρωμένα Οχήματα UAV: Η Τουρκία διαθέτει 3 ANKA-S και 4 BayraktarTB2 με δυνατότητες στρατηγικών και τακτικών αποστολών συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και προσβολής στόχων. Προγραμματίζεται περαιτέρω ενίσχυση του Τουρκικού Στόλου με BayraktarTB3 στο πλαίσιο της εμπέδωσης του δόγματος της «γαλάζιας πατρίδας».
ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ
Ανθρώπινο Δυναμικό: Το ανθρώπινο δυναμικό στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία ανέρχεται στις 21.800. Είναι κατά 600 άτομα αυξημένο σε σχέση με το 2020 αλλά κατά 5.000 μειωμένο από το 2014. Στην Τουρκία ανέρχεται στις 50.000 - μειωμένο κατά 10.000 σε σχέση με το 2014.
Τα Μαχητικά Αεροσκάφη της ελληνικής πλευράς ανέρχονται στα 236 ( 6 περισσότερα από πέρσι –ένεκα Rafale) σε σχέση με 262 το 2014. Επιπλέον προβλέπεται σταδιακή ενίσχυση της με 18 νέα Rafale (καινούργια και μεταχειρισμένα) και πιθανή απόκτηση των υπερσύγχρονων αμερικανικών F-35.
Στην Τουρκία τα μαχητικά αεροσκάφη ανέρχονται στα 308, ήτοι 44 λιγότερα από το 2014. Aνατροπή στα σχέδια ενίσχυσης της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας προκαλεί τόσο η αποπομπή της από το πρόγραμμα παραγωγής και απόκτησης των μαχητικών F-35 από τις ΗΠΑ όσο και οι τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει στο Κογκρέσο για αναβάθμιση ή αγορά F-16. Η ανησυχία για ευνοϊκή υπέρ της Ελλάδας διαφοροποίησης του συσχετισμού δυνάμεων στην Άγκυρα είναι ιδιαίτερα αισθητή.
Αναγνωριστικά Αεροσκάφη: Διαθέτει 8 η Ελλάδα και 38 η Τουρκία.
Αεροσκάφη Έγκαιρης Προειδοποίησης: Η Ελλάδα διαθέτει 4 τύπου ΕΜΒ-145 ΑΜΒ-145AEW και η Τουρκία επίσης 4 τύπου B-737 AEW.
Μεταγωγικά Αεροσκάφη και Ελικόπτερα: Η Ελλάδα διαθέτει 23 C-160, Hercules και Spartan (συν 3 ελαφρά Μεταγωγικά) και 31 ελικόπτερα ελαφρά και μέσου τύπου. Η Τουρκία διαθέτει 89 μεταγωγικά C-27, Hercules και Spartan και 35 ελικόπτερα.
Αεροσκάφη Ιπτάμενου Ανεφοδιασμού: Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία διαθέτει 7 τέτοια αεροσκάφη και καθόλου η Ελλάδα.
Αεροπορική Άμυνα: Η Ελλάδα στον τομέα αυτό έχει τους αμερικανικούς Patriot και τους ρωσικούς S-300 PMU-1( αμφισβητήσιμης λειτουργικότητας). Η Τουρκία διαθέτει τους MIM-23 Hawk ΜΙΜ-NikeHercules και ενισχύθηκε περαιτέρω με την αγορά των ρωσικών S-400.
ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Ο τομέας της άμυνας συνεχίζει να απορροφά σημαντικούς εθνικούς πόρους στις δύο χώρες, δεδομένων και των οικονομικών τους προβλημάτων, για τα οποία αισθάνεται ιδιαίτερα βεβαρυμμένη η ελληνική πλευρά. Η Ελλάδα το 2021 διέθεσε για την άμυνα της $7.7 δις και η Τουρκία γύρω στα $10.1 δις (λιγότερα από ό,τι το 2020, $11 δις), πολύ περισσότερα βέβαια από ό,τι η Ελλάδα, κυρίως ένεκα διαφορετικών απαιτήσεων και μεγεθών.
Τα υψηλότερα ποσά για την άμυνα στην Ευρώπη το 2021 διέθεσε το Ηνωμένο Βασίλειο (Η.Β.) ήτοι $71.6 δις. Ακολουθούν η Γαλλία $59.3 δις, η Γερμανία $56 δις και η Ιταλία $33.7 δις Σε όλες αυτές τις χώρες περιλαμβανομένης και της Ελλάδας και με εξαίρεση την Τουρκία (ένεκα τεράστιων οικονομικών δυσκολιών και αρνητικών συναλλαγματικών ισοτιμιών) υπήρξε αισθητή αύξηση των αμυντικών δαπανών
Η Ελλάδα, η οποία αντιμετωπίζει ισχυρές προκλήσεις και απειλές από την Τουρκία, η θυσία στην οποία υπόκεινται από τη δεκαετία του 1970 έως σήμερα, όπως αυτή μετριέται ως ποσοστό που διατίθεται για την άμυνα από το ΑΠΕ, είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Κι ενώ ο μέσος όρος δαπανών για την άμυνα επί του ΑΕΠ στον ευρωπαϊκό χώρο το 2021 ήταν 1,48%, η Ελλάδα διέθεσε το 3,65% για το σκοπό αυτό. Ακολουθεί το Η.Β.(2,30%) η Λετονία (2,26%)η Εσθονία (2,19%), η Πολωνία (2,05%) και η Γαλλία (2,05%). Η Τουρκία διαθέτει το 1,28% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Η κατά κεφαλήν δαπάνη για την άμυνα στην Τουρκία είναι $123 σε σύγκριση με $731 στην Ελλάδα, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι $469. Την υψηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη για την άμυνα έχει η Νορβηγία ($1.353), το Η.Β. ($ 1.084) και η Φινλανδία ($1.067)
Πηγές
Τα στοιχεία είναι κυρίως ποσοτικά και προέρχονται από έγκυρες, ανεξάρτητες και προσβάσιμες πηγές, όπως το IISS, SIPRI, OSCE, καθώς και από οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ και τη CIA, περιλαμβανομένου και πληροφοριακού υλικού που κατέχει το Κυπριακό Κέντρο Στρατηγικών Μελετών.
26/7/2022
Ακολουθούν αναλυτικά τα στοιχεία, οι πίνακες και οι συγκρύσεις
